Artificial intelligence (AI) is in enorme opkomst en niet meer te stoppen. Denk maar aan softwareprogramma’s, zoals DALL-E, Midjourney, ChatGPT of Stable Diffusion. Het gaat ongetwijfeld nog veel werk uit handen nemen in allerlei branches en is daarnaast gewoon ook grappig om zo eens alleen al uit te testen, maar hoe zit het met het auteursrecht? Wie heeft er bijvoorbeeld auteursrecht op de afbeelding die uit zo’n AI rolt, is dat degene die de opdracht heeft gegeven, de AI software zelf oftewel diegene die de AI software heeft geschreven?
Om die laatste vraag te kunnen beantwoorden is het allereerst belangrijk om te kijken wat er volgens de Europese rechtspraak nodig is om auteursrecht te verkrijgen. Dat “werk” moet hiervoor aan de volgende vier “eisen” voldoen:
- Het moet een voortbrengsel zijn van letterkunde, wetenschap of kunst
- Het moet zijn ontstaan door intellectuele menselijke inspanning
- Het moet een originele of creatieve keuze zijn
- Er moet een resultaat zijn (dus niet slechts een idee)
Als je een opdracht invoert in AI-software dan ben jij de schrijver en heb jij het auteursrecht op het werk. De AI- software is immers een machine, maakt geen creatieve of originele keuzes enkel die jij het geeft en er is natuurlijk al helemaal geen sprake van menselijke inspanning. Ook is de maker van de AI- software niet degene die het auteursrecht heeft. Vergelijk het met de fabrikant van een camera of telefoon, die heeft uiteraard ook geen auteursrecht op de foto’s die jij maakt met de camera die zij toevallig hebben gemaakt.
Resteert de vraag nog wel of je genoeg doet en toevoegt met en aan de AI-software om tot die afbeeldingen te komen, dus dat er genoeg menselijke intellectuele inspanning is geleverd en er voldoende creatieve keuzes zijn gemaakt. Anders rust er immers alsnog geen auteursrecht op.
Creatief is het gelukkig al snel, immers zelfs een simpele tekening of knutselwerkjes kunnen hieronder vallen. Wel moet het meer zijn dan wat banaal en triviaal of wat gewoon is.
Dus stel dat je een opdracht invoert in AI software, zoals DALL-E, welke zo eenvoudig is dat iedereen zo had kunnen invoeren, heb je er mogelijk ook geen auteursrecht op. Maar ga je die afbeelding daarna nog bewerken en/of vanalles aan toevoegen dan kan er alsnog auteursrecht op gaan rusten. Hoe beter je “werk” dus uiteindelijk is, hoe meer kans dat er auteursrecht op rust.
Vervolgens zou je, je kunnen afvragen of je dan met jouw werk welke grotendeels uit die AI komt, misschien wel inbreuk maakt op andermans auteursrecht? Afbeeldingen die van het internet worden gedownload rechtstreeks naar de software dat maakt dat er inbreuk op het auteursrecht kan optreden. Maar als de software enkel rondkijkt en afbeeldingen analyseert en/of een stijl overneemt, hoeft er meestal niet zoveel aan de hand te zijn. Wanneer de afbeelding echter een op een is overgenomen of de stijl die is overgenomen komt teveel over met al een bestaand werk, heb je mogelijk inbreuk op het auteursrecht van die ander gemaakt. Want ook jij als schrijver van de opdracht -en dus niet de AI software of degene die, die heeft gemaakt- kan worden aangesproken als jij die afbeelding vervolgens openbaar maakt en/of verveelvoudigt.
Heb jij nu ook een juridische vraag hierover of over een geheel ander onderwerp? Stuur me dan gerust eens een bericht en/of check alvast mijn website www.ge-mek.nl